De kerstdagen en de jaarwisseling staan voor de deur. Dat is een tijd waarin we graag even stil blijven staan bij de vraag hoe het met ons en onze samenleving gaat. Dan is het dezer dagen niet moeilijk om tot een somber stemmende opsomming van narigheid te komen: gewapende strijd, armoede, klimaatverandering. Dat zijn grote en complexe problemen. Als eenling voel je je vaak machteloos om het tij te keren. Mij helpt het vaak om een groot probleem terug te brengen naar microniveau.
Neem het complexe probleem van armoede en klimaatverandering. Sri Lanka is een van de meest kwetsbare landen voor de klimaatverandering. Een belangrijke bron van inkomsten zijn de plantages met kokosnootbomen. De plantages liggen dicht bij de kust omdat veel water nodig is. Maar door de klimaatverandering stijgt de zeespiegel en dringt het zoute water de plantages binnen en tast de bomen aan. Het bestaan van de boeren wordt ernstig bedreigt.
En neem het microverhaal van Sriyani, een vrouw van 63 jaar die leeft op Sri Lanka. Zij woont met haar geestelijk gehandicapte schoonzus in een klein boerderijtje omgeven door 5 hectare met kokospalmen en kaneelplanten. Toen haar echtgenoot overleed in 2013, hielpen andere boeren van de lokale coöperatie haar met haar boerderij. Samen met de andere leden van de coöperatie heeft Sriyani een duurzaam ontwikkelingsplan opgesteld. Zo wil de coöperatie de waterhuishouding beschermen en verbeteren.
Sriyani heeft op Sri Lanka het grote verhaal van armoede en klimaatverandering verbonden met haar eigen verhaal van inkomenszekerheid en duurzaam voortbestaan. En zo is er ook het verhaal van Zeddy Rotich, koffieboerin en aangesloten bij boerenorganisatie Kabngetuny in Kericho County, Kenia. En van Moussa Traoré, cashewnotenboer in Burkina Faso. Fairtrade heeft met dergelijke coöperaties al 2 miljoen boeren kunnen helpen aan een bestaanszeker inkomen.
Maar die verbinding werkt alleen als u er ook aan meedoet. Hoe? Eenvoudig! Door de producten van die boeren te kopen. U herkent de producten aan het groen-blauwe Fairtrade keurmerk. Koffie, thee, chocolade, bananen, kokosmelk, rijst, enzovoorts. U vindt ze steeds vaker in de supermarkt, maar ook bij bijvoorbeeld de Biowinkel en de Wereldwinkel in de Lange Groenendaal, ’s Neerlands eerste Fairtradestraat!
Telkens als u een Fairtrade product koopt, wordt u een onderdeel van het kleine verhaal van de boeren in ontwikkelingslanden en hun strijd tegen de grote problemen van armoede en klimaatverandering. Elke keer als u uw dagelijkse boodschappen doet. Iedere dag opnieuw. Eigenlijk is dat helemaal niet zo ingewikkeld. En bent u niet machteloos. Dat is toch eigenlijk een hele geruststellende gedachte zo met de kerst en de jaarwisseling. Fijne feestdagen!
Frank van der Knaap
voorzitter Fairtrade Gouda